Roman Dziemieszkiewicz, znany również pod pseudonimami „Adam” oraz „Pogoda”, to postać o znaczącym dorobku w historii Polski. Urodził się w 1918 roku w Zambrowie, a swoje życie zakończył tragicznie 30 października 1945 roku w Ciechanowie.
Był on polskim żołnierzem, który podjął walkę w konspiracyjnych szeregach podziemia niepodległościowego podczas II wojny światowej, a po jej zakończeniu zyskał miano żołnierza wyklętego, uczestnicząc w powojennym podziemiu antykomunistycznym.
Życiorys
Roman Dziemieszkiewicz urodził się jako syn żołnierza Białej Armii, Adama Dziemieszkiewicza. W czasie niemieckiej okupacji pełnił rolę komendanta Powiatu Ostrołęka Narodowych Sił Zbrojnych. W nocy z 1 na 2 maja 1945 roku jego dowództwo zorganizowało akcję, która miała na celu rozbicie aresztu Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krasnosielcu. W tej operacji, w której uczestniczyło około 60 żołnierzy, udało się uwolnić 42 działaczy Armii Krajowej (AK) oraz Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ). Niestety, podczas tego wydarzenia zginęło 7 funkcjonariuszy UB oraz jeden żołnierz NSZ, Julian Pszczółkowski ps. „Myśliwiec”. Po akcji, Dziemieszkiewicz zdołał zorganizować oddział partyzancki, którego stał się dowódcą.
Również był komendantem Powiatu Ciechanów Narodowych Sił Zbrojnych. Jego życie zakończyło się tragicznie, gdy został zamordowany przez żołnierzy Armii Czerwonej jesienią 1945 roku, w pobliżu dworcakolejowego w Ciechanowie. Roman Dziemieszkiewicz spoczywa na cmentarzu parafialnym przy ul. Płońskiej w Ciechanowie. Miał brata Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”, a także najmlodszego brata, Jerzego ps. „Żbik”.
W filmie pt. Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać, reżyserii Jerzego Zalewskiego, postać Romana Dziemieszkiewicza zagrał Marcin Kwaśny.
23 października 2021 roku Roman Dziemieszkiewicz został uhonorowany mianem patrona dworca kolejowego w Ciechanowie, gdzie nastąpiło także odsłonięcie poświęconej mu tablicy pamiątkowej.
Przypisy
- Dworzec w Ciechanowie zyskał patrona. To Roman Dziemieszkiewicz [online], Warszawa i Mazowsze - najnowsze wiadomości w RDC [dostęp 24.10.2021 r.]
- Administrator, Piękni dwudziestoletni - NSZ - Narodowe Siły Zbrojne [online], nsz.com.pl [dostęp 02.03.2018 r.]
- 70. rocznica rozbicia więzienia UB w Krasnosielcu. nowaostroleka.pl. [dostęp 14.03.2016 r.]
- Ciechanów: Prace porządkowe na grobie Romana Dziemieszkiewicza „Pogody”. wpolityce.pl. [dostęp 14.03.2016 r.]
- Odbili NSZowców i AKowców z rąk UB. wmeritum.pl. [dostęp 14.03.2016 r.]
- Młodzi pamiętali o Żołnierzach Wyklętych. ciechtivi.pl. [dostęp 14.03.2016 r.]
- Historia Roja. filmpolski.pl. [dostęp 14.03.2016 r.]
- Ostatni komendanci: ostatni żołnierze 1951-1963 (Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 2013; ISBN 978-83-935994-4-8, s. 395).
- Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1945-1956: słownik biograficzny Tom III (Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Kraków, 2007; ISBN 978-83-60464-35-9, s. 138).
- Powiat Ostrołęka: materiały z sesji naukowej Powiat Ostrołęka w pierwszej dekadzie rządów komunistycznych zorganizowanej 23.10.2008 r. przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i prezydenta Ostrołęki (Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa, 2009; ISBN 978-83-7629-085-0, s. 534).
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Leon Mitkiewicz-Żołłtek | Jan Feliks BradkeOceń: Roman Dziemieszkiewicz