W Zambrowie znajduje się imponujący pomnik żubra, który przedstawia naturalnej wielkości posąg tego majestatycznego zwierzęcia. Mieści się on na placu usytuowanym przy rondzie Romana Dmowskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie terenów zielonych nad zalewem na Jabłonce.
Ten wyjątkowy pomnik pełni funkcję symbolem miasta, z którym ściśle związana jest jego nazwa oraz herb. Nie można zapominać o lokalnej legendzie dotyczącej założenia Zambrowa, która dodaje temu miejscu uroku i historycznej głębi.
Opis pomnika
Pomnik, który mamy przed sobą, przybiera formę naturalnej wielkości żubra, o wymiarach wynoszących od 160 do 180 cm wysokości oraz od 220 do 240 cm długości. Został starannie wykonany z brązu, co nadaje mu nie tylko estetyczny wygląd, ale także trwałość.
Rzeźba przedstawia zwierzę w pozycji stojącej, reprezentujące wiek około trzech lat. Ustawiona jest na dekoracyjnym kole z kostki brukowej, w którym umieszczono dwie tabliczki. Tabliczki te są datowane na rok odsłonięcia pomnika oraz wskazują pomysłodawców i fundatorów, a także noszą nazwę tej wspaniałej rzeźby.
Żubr zajmuje centralne miejsce na placu, zwrócony głową ku zambrowskiemu zalewowi. Ta lokalizacja sprawia, że pomnik stanowi integralną część otoczenia, zachęcając do odwiedzin. W bezpośrednim sąsiedztwie pomnika znajdują się ławki, które sprzyjają wypoczynkowi, oraz kaskadowe kwietniki, które dodają uroku całemu krajobrazowi. Warto również zwrócić uwagę na drzewa w okolicy, w tym na świerk, który co roku jest ozdabiany na czas Bożego Narodzenia.
Znaczenie
Monument, który znajduje się w Zambrowie, jest ważnym symbolem tego miasta. Jego celem jest uwypuklenie historii oraz głębokiego związku Zambrowa z naturą.
W herbie miasta, który przedstawia głowę żubra na czerwonym tle, a także na fladze, ten zwierzęcy symbol pełni istotną rolę w tożsamości regionalnej. Pomnik ma także na celu przypomnienie o etymologii nazwy miasta, która wywodzi się od staropolskiego słowa „ząbr”, odnoszącego się do miejsca, gdzie występowały żubry.
Istnieje również legendarny przekaz, związany z początkami Zambrowa, mówiący o spotkaniu żubra przez księcia Konrada I mazowieckiego, co nadaje historyczny kontekst miejscu.
Locals przyczynili się do nadania pomnikowi imienia „Zambruś” podczas plebiscytu. Tablica z tym imieniem została umieszczona na chodniku przed pomnikiem, co dodaje osobistego akcentu do tego miejsca. Imię to ma podkreślać, że żubr jest uznawany za pierwszego mieszkańca Zambrowa.
Odsłonięcie
Pomnik żubra w Zambrowie to wyjątkowe dzieło autorstwa artysty Jerzego Piechnika. Rzeźba, która przedstawia tego majestatycznego zwierzaka, została stworzona przez Artystyczną Odlewnię Metali ART-ODLEW w Opolu. Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 6 sierpnia 2008 roku i zgromadziło burmistrza Kazimierza Jana Dąbrowskiego, lokalne władze oraz mieszkańców Zambrowa. Przebieg uroczystości uświetniła muzyka Zambrowskiej Kapeli Eli, nadając wydarzeniu wyjątkowy klimat. Rzeźba w dniu odsłonięcia była przepięknie ozdobiona biało-czerwoną szarfą, co dodawało jej szczególnego charakteru.
W związku z tym niezwykłym wydarzeniem, lokalny poeta napisał specjalny wiersz, który podkreśla więzi żubrów z Zambrowem, co dowodzi, jak ważna jest ta figura dla społeczności lokalnej. Drugie, równie ważne wydarzenie – uroczystość nadania imienia pomnika – odbyła się 28 września 2008 roku, a matką chrzestną tego wydarzenia została Krystyna Rzodkiewicz, emerytowana nauczycielka, która swoim zaangażowaniem zasłużyła na to wyjątkowe wyróżnienie.
Otoczenie
Rzeźba żubra jest malowniczo usytuowana w sercu Zambrowa, na placu u zbiegu ulic Tadeusza Kościuszki, Świętokrzyskiej oraz Józefa Piłsudskiego. Znajduje się ona tuż przed rondem Romana Dmowskiego, w pobliżu terenów zielonych, które rozciągają się nad zalewem na Jabłonce oraz w parku „Księżym Laskiem”.
Te obszary są idealne do rekreacji oraz spacerów. Pomnik ma swoje miejsce na historycznym terenie, który był częścią pierwotnego założenia Zambrowa, usytuowanym pomiędzy zambrowskim rynkiem, który obecnie znajduje się na Placu Sikorskiego, a terenami Parafii pw. Trójcy Przenajświętszej.
Z placu, na którym stoi pomnik, można podziwiać widok na zambrowski zalew oraz fasadę kościoła. W bezpośrednim sąsiedztwie, w kierunku zalewu, znajduje się ukwiecone rondo Romana Dmowskiego. Za rondem zainstalowano fontannę świetlną oraz kwietniki, które dodatkowo ozdabiają okolicę.
Zambrowski żubr w kulturze
Pomnik żubra w Zambrowie ma swoją szczególną rolę w lokalnej kulturze, co objawia się na wiele różnych sposobów. Jednym z najważniejszych wydarzeń związanych z jego odsłonięciem jest specjalny wiersz, który był napisany z tej okazji. Ponadto, różne legendy mówiące o pochodzeniu miasta oraz etymologii jego nazwy, również są blisko związane z tym pomnikiem.
Warto zwrócić uwagę na kilka innych odniesień do żubra w zambrowskiej kulturze:
- d coroczna nagroda Burmistrza miasta Zambrów „Zambrowskie żubry”,
- pocztówka z wizerunkiem „Zambrusia” wydana przez UM Zambrów,
- pomnikowi towarzyszy żubr maskotka miasta,
- kostium żubra „Zambruś”,
- monety „ząbry”,
- legenda o „Zambrusiu” spełniającym marzenia mieszkańców Zambrowa.
Przypisy
- Paweł IreneuszP.I. Szepietowski, Legendy zambrowskie, wyd. 1, Zambrów: Urząd Miasta Zambrów, 35-37, 2017 r.
- Pocztówkowe podróże po Polsce. 02.04.2016 r. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Krzysztof Sychowicz: Zambrów na przestrzeni dziejów. Zambrów: Urząd Miasta Zambrów, 2006, s. 19. ISBN 83-918848-7-2.
- Zambrowski Portal Internetowy: „Zambruś” oficjalną maskotką Zambrowa. 02.06.2014 r. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Ewa Glińska, Karolina Brutkowska: Posąg żubra ma swoje miejsce w Zambrowie. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Karolina Brutkowska: Zambrowski żubr otrzyma imię Zambruś. Urząd Miasta Zambrów. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Zambrowskie żubry. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Zambrowski Portal Internetowy: Dosiądź żubra!. 07.08.2008 r. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Zambrowski Portal Internetowy: Znamy już wykonawcę, który wykona pomnik Żubra. 05.03.2008 r. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Serwis historyczny ziemi łomżyńskiej: Ząbr-dukat lokalny. historialomzy.pl. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Dukaty lokalne ząbry już w obiegu w Zambrowie. Urząd Miasta Zambrów. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Legend polskie: Żubr symbol Zambrowa. [dostęp 04.08.2019 r.]
- A na imię mu będzie... „Zambruś”. 4lomza.pl. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Karolina Brutkowska: Powrót lwów i chrzciny Zambrusia. Urząd Miasta Zambrów. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Zambrowskie pocztówki. Urząd Miasta Zambrów. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Zambruś czeka na chrzciny. Gazeta Współczesna, 07.09.2008 r. [dostęp 04.08.2019 r.]
- Strój maskotka „Żubr”. [dostęp 04.08.2019 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty związane ze sztuką":
Fontanna z Lwami w Zambrowie | Pomnik Oficera w ZambrowieOceń: Pomnik żubra w Zambrowie